-
1 prac|ować
impf vi 1. (trudnić się) to work; (ciężko) to labour, to toil; (być zajętym) to be busy- pracować fizycznie/umysłowo to do physical/intellectual work- pracować zawodowo/zarobkowo to have a career/a paid job- pracować społecznie to do voluntary work- pracuję zawodowo od dwudziestu lat I’ve been working for twenty years- pracować sezonowo/dorywczo to do seasonal work/odd jobs- pracować jako tymczasowo zatrudniony to temp, to work as a temp- nie mógł znaleźć stałej pracy, więc pracował dorywczo he couldn’t find a permanent job, so he was temping a. doing odd jobs- pracować bez wytchnienia/ze wszystkich sił/od świtu do nocy to work without respite/as hard as one can/from dawn to dusk- pracował w pocie czoła, aby wyżywić liczną rodzinę he worked his fingers to the bone to provide for his large family- pracować jak wół to work like a Trojan- pracować w godzinach nadliczbowych to work overtime- pracować na akord/na dniówkę to be on piecework/be paid on a daily basis- pracować na czyjeś utrzymanie a. na kogoś to work to support sb- pracuję na samochód/nowe mieszkanie I’m working to get enough money to buy a car/a new flat- bogate kraje długo pracowały na swój dobrobyt it took rich countries many years of hard work to become prosperous- pracować dla kogoś/czegoś to work for sb/sth- pracuję od lat dla ich firmy I’ve been working for their company for years- pracować nad kimś to work on sb- dużo pracował nad sobą, żeby wyćwiczyć pamięć he had to work hard to train his memory- pracować nad czymś to work at a. on sth- pisarz pracował nad nową książką the author was working on a new book- komisja sejmowa pracuje nad ustawą budżetową/o ubezpieczeniach społecznych a parliamentary committee is working on the budget bill/the social insurance bill- musisz pracować nad backhandem you must practise your backhand2. (zarobkować) to work- pracować jako nauczyciel/listonosz to work as a teacher/a postman- pracować w fabryce/w szpitalu to work at a factory/hospital- pracować w przemyśle/reklamie/ubezpieczeniach to work in industry/advertising/insurance- pracować na budowie to work as a builder a. on a building site- pracować etatowo/na pół etatu to have a full-time/part-time job- pracować w systemie zmianowym to work shifts- pracować na dziennej/nocnej zmianie to work days/nights- pracować przy sortowaniu listów to have a job sorting letters- pracować na komputerze/tokarce to work at the computer/lathe- pracować zawodowo przy domowym terminalu to telecommute- pracować głową to do intellectual work- pracować piórem to live by the pen- pracować łopatą to be a labourer- kobieta pracująca a working woman- pracujące matki working mothers3. (współpracować) to work, to cooperate (z kimś/czymś with sb/sth)- dobrze mi się z nim pracuje I like working with him- komisja pracuje z zespołem doradców the commission cooperates with a team of advisers- pracować z młodzieżą to work with young people4. (funkcjonować) [serce, płuca, nerki] to work; [biuro, sklep] to work; [maszyna, silnik] to work, to operate, to run- serce pracuje prawidłowo the heart is functioning normally- podczas pływania pracują wszystkie mięśnie when you swim, all your muscles work- jego umysł pracował sprawnie he was of sound mind- poczta dzisiaj nie pracuje the post office is closed today- sądy pracują opieszale the courts are slow in dealing with the business in hand- szpitale pracują bez przerwy hospitals work non-stop- sklepy pracują do dwudziestej shops stay open till 8 p.m.- wytwórnia pracuje na eksport/na rynek wewnętrzny the plant manufactures for export/for the home market- maszyna pracuje bez zarzutu the machine is running smoothly- tylko dwa z czterech silników pracują only two of the four engines work a. are working- pracować na zwolnionych obrotach to work a. be working at a slow pace- pracować za dwóch a. trzech to work like nobody’s business pot., to do the work of two a. three (men) pot.- czas pracuje dla niego a. na jego korzyść/przeciw niemu a. na jego niekorzyść time is on his side/against him- kto nie pracuje, ten nie je przysł. if you don’t work you shan’t eat przysł.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > prac|ować
-
2 mózgownica
сущ.• башка* * *mózgownic|a♀ разг. шутл. башка, голова; мозг ♂;pracować \mózgownicaą шевелить мозгами; wbijać w \mózgownicaę вдалбливать в голову, долбить; ciasna \mózgownica ограниченный ум
+ głowa, rozum, umysł* * *ж разг. шутл.башка́, голова́; мозг mpracować mózgownicą — шевели́ть мозга́ми
wbijać w mózgownicę — вда́лбливать в го́лову, долби́ть
ciasna mózgownica — ограни́ченный ум
Syn: -
3 nad
Ⅰ praep. 1. (powyżej) over, above- nad kimś/czymś [znajdować się] over a. above sb/sth- nad głównym wejściem over a. above the main entrance- łuna nad miastem a glow over the city- 1500 metrów nad poziomem morza 1,500 metres above sea level- miał siniak nad lewym okiem he had a bruise over a. above his left eye- mieszkali nad sklepem they lived over a. above the shop- rano nad miastem przeszła burza a storm broke over the city in the morning- tumany kurzu unosiły się nad drogą clouds of dust rose over the road- piłka przeleciała wysoko nad poprzeczką the ball went high over the bar- pochylić się nad kimś/czymś to lean a. bend over sb/sth- pochyliła się nad kołyską she leaned a. bent over the cot- pochylali się nad mapą they were bending over a map- nad coś [kierować się] over a. above sth- balon wzbił się nad chmury the balloon soared up above the clouds- myśliwce nadleciały nad miasto fighter planes flew over the city2. (w pobliżu) nad Wisłą/Bałtykiem on the Vistula/the Baltic- Wiedeń leży nad Dunajem Vienna lies on the Danube- kupili dom nad jeziorem they bought a house on a. by a lake- opalali się nad rzeką they were sunbathing by the river- spacer nad brzegiem rzeki/Sekwany a walk along a. by the riverside/along the Seine- nad coś [kierować się] to sth- pojechać nad morze to go to the seaside- pójść na spacer nad jezioro to take a walk to the lake- wycieczka nad Wigry a trip to Lake Wigry3. (wskazuje na podporządkowanie) over- być a. stać nad kimś to be over sb- nad sobą miał dyrektora finansowego above him he had the financial director- kontrola nad czymś control over a. of sth- mieć nadzór nad czymś to supervise sth, to have control over sth- sprawować władzę nad czymś to exercise authority a. power over sth- przewaga nad kimś/czymś superiority a. the advantage over sb/sth- opieka nad ludźmi w podeszłym wieku care of the elderly4. (wskazuje na temat) on, about (czymś sth)- dyskusja nad budżetem discussion on a. about the budget- dyskutowali nad projektem uchwały they were discussing the (draft) bill- praca nad czymś work on a. at sth- pracować nad planami budynku to work on the design of a building- rozmyślać nad czymś to ponder on a. over sth- medytować nad czymś to meditate on a. upon sth- siedzieć nad książką to pore over a book- ślęczeć nad lekcjami to slog away at one’s homework pot.5. (z określeniami wyrażającymi uczucia) at, for, over- ich zachwyt nad jego obrazami their delight over his paintings- użalić się nad kimś to feel sorry for sb, to pity sb- użalać się nad sobą a. nad własnym losem to feel sorry for oneself pot., pejor.; to bemoan one’s lot książk., żart.- znęcać się nad kimś to torment sb- zlituj się nade mną/nad nim have mercy on me/him6. (tuż przed) (just) before- nad ranem/wieczorem (just) before dawn a. daybreak/dusk a. nightfall7. książk. (bardziej niż) than- nic straszniejszego nad wojnę nothing more terrible than war- cóż piękniejszego nad miłość what can be more beautiful than love?- kochać kogoś nad życie to love sb more than life itself- nad wszystkie rozrywki uwielbiał kino of all pastimes he adored the cinema more than anything else- praca nad siły superhuman work- poeta nad poetami a towering poet- przebój nad przeboje an all-time hit- skandal nad skandale a scandal to end all scandals- łotr nad łotrami an arch-villain; a consummate villain książk.- nade wszystko above all (else), more than anything (else)- nade wszystko cenił spokój he valued peace and quiet more than anything a. above all else- była sławna, bogata, a nade wszystko urodziwa she was famous, rich, and, above all, good-lookingⅡ nad- w wyrazach złożonych (wskazujące na wyższy stopień) nadkomisarz chief superintendent GB- nadczułość hypersensitivity* * *prepnad morze/rzekę — to the seaside/river* * *prep.+ Ins.1. (= powyżej, ponad) above, over; nad głową (= w górze) overhead.2. (= na brzegu l. krawędzi, blisko) nad (samą) granicą at the (very) border, near the border; nad grobem at the graveside; przen. (= blisko śmierci) at death's door, with one foot in the grave; nad morzem at the seaside, on the sea; nad rzeką/jeziorem on the river/lake; Waszyngton leży nad Potomakiem Washington lies l. is located on the Potomac River; nad przepaścią t. przen. on the edge of a precipice; nad ranem in the early morning.3. (przedmiot uwagi l. kontroli) litować się nad kimś feel pity for sb; (= okazywać komuś miłosierdzie) have l. take pity on sb; mieć przewagę nad kimś have the advantage on l. over sb, have the upper hand over sb; opieka nad dziećmi child care; pastwić się nad kimś torment sb; płakać nad czymś cry over sth; rozpaczać nad kimś/czymś lament for sb/sth; sprawować władzę nad kimś/czymś rule sb/sth; form. have/hold dominion over sb/sth; stracić panowanie nad sobą lose one's temper; pot. blow one's top, blow a gasket, hit the ceiling.4. (temat rozważań l. dyskusji) debata nad ustawą/wnioskiem debate on a bill/motion; zastanawiać się nad czymś consider sth, pause over sth.5. (cel badań l. wysiłków) pracować nad czymś work on sth.6. lit. (podkreślenie wyjątkowości; często z archaiczną formą narzędnika) mistrz nad mistrzami l. nad mistrze master of l. over masters; Pieśń nad Pieśniami Bibl. the Song of Songs.prep.+ Acc.1. ( cel w przestrzeni) over, above; nad głowę above one's head; (= w górę) up; nad miasto over the town l. city.2. (= na brzeg) nad jezioro/morze/rzekę to the lake/sea/river.3. lit. ( porównanie lub wybór) than, above; cenić coś nad życie value sth above life; cóż jest (lepszego) nad wino? what (is) better than wine?; nade wszystko above all.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > nad
-
4 swobodn|y
adj. (nieskrępowany) [wybór] free- swobodny oddech easy breath- swobodny przekład a loose translation- swobodna atmosfera casual atmosphere- swobodny strój a. ubiór casual clothes- swobodne spadanie free fall■ mieć swobodną głowę to have an easy mind- chciałaby pracować ze swobodną głową, a nie pod ciągłą kontrolą she’d like to work with an easy mind, without pressure- mieć w czymś swobodną rękę to have a free hand in sth- masz swobodną rękę w doborze pracowników you have a free hand in choosing the employeesThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > swobodn|y
-
5 nad
praep1) über, über etw hinausnad głową (stołem, nami) — über dem Kopf (dem Tisch, uns)
czuwać nad czymś — über etw wachen, etw überwachen
2) an3)
См. также в других словарях:
pracować — ndk IV, pracowaćcuję, pracowaćcujesz, pracowaćcuj, pracowaćował 1. «wykonywać jakąś pracę, spełniać jakieś czynności; zajmować się czymś, robić coś» Pracować fizycznie, umysłowo, naukowo. Pracować zawodowo, zarobkowo, społecznie. Pracować… … Słownik języka polskiego
pracować — 1. Czas pracuje na czyjąś korzyść, niekorzyść, na kogoś, na coś, przeciw komuś, czemuś «wpływ czasu zwiększa lub zmniejsza czyjeś szanse, działa korzystnie lub niekorzystnie na coś»: Warto przypomnieć starą maksymę, że „czas pracuje zawsze na… … Słownik frazeologiczny
czoło — 1. Chmurzyć czoło «zasępiać się, smutnieć»: Gdyby człowiek mógł zapanować nad własnym ciałem, nad chorobą, nad śmiercią... – rozmarza się, po czym natychmiast chmurzy czoło. – Nie znoszę tego Butkiewicza. M. Saramonowicz, Lustra. 2. Rozchmurzyć,… … Słownik frazeologiczny
stać — ndk, stoję, stoisz, stój, stał 1. «o istotach żywych: trzymać się, być na nogach; zachowywać pozycję pionową, wspierając się na nogach» Stać na palcach. Stać na baczność. Pracować stojąc. Ledwie stoję na nogach ze zmęczenia. Nie móc stać o… … Słownik języka polskiego
robota — 1. pot. Głupiego robota «praca bezmyślna, nieefektywna, nieprzynosząca pożytku»: Radzę wam, wymigajcie się z tego. Głupiego robota: łańcuch prędko zardzewieje znowu, i co? H. Ożogowska, Głowa. 2. Kij, bat itp. jest (był, będzie) w robocie «ktoś… … Słownik frazeologiczny
wolny — I. Dać, zostawić komuś wolną rękę zob. ręka 16. Mieć wolną głowę zob. głowa 38. Mieć wolną rękę zob. ręka 33. Wolna amerykanka zob. amerykanka. Wolna droga! zob. droga 30. Wolna miłość zob. miłość 2 … Słownik frazeologiczny
tłuc — ndk XI, tłukę, tłuczesz, tłucz, tłukł, tłuczony 1. «uderzeniami rozbijać na kawałki, rozgniatać coś, niszczyć coś przez uderzanie, rzucanie; rozbijać» Tłuc szklanki przy zmywaniu. Brzęk tłuczonego szkła. Tłuczone kartofle. Tłuc kamienie. Tłuc… … Słownik języka polskiego
to — I → ten II ndm 1. «partykuła o charakterze ekspresywnym, wyróżniająca lub wzmacniająca wyrazy, którym towarzyszy, lub zdania i części zdania, w których jest użyta, wzmacniająca też inne partykuły i spójniki (np. i, bo, no, a, ano, tak)» Od kiedy… … Słownik języka polskiego